دوشنبه 27 آذر 1396
نویسنده: Alireza Ayatollahi ( Tehran.Iran ( علی رضا آیت اللهی ( ایران.تهران ) |
تاریخ مردم شناسی در ایران (18)
نخستین گردآوریها ، یادداشتها ، مقالات و کتابهای چاپ شده مرتبط ( منابع ) با مردم
شناسی در ایران
هیچ کشوری ، به ویژه کشورهای عقب مانده و درحال توسعه ، نمی تواند فارغ از
تاثیرات ضعف حکومتی بر قدرت اقتصاد و معیشت خود باشد؛ و قاعدتا" در چنین
مواقعی به دلیل بازگشت ، و گستردگی فقر ، توجٌه به آداب و عادات و رسوم و
نهایتا" فرهنگ ملٌی افزایش می یابد . چنین وضعی بر زندگی و سبک زندگی مردم
ایران طی سال 1338 و یکی – دو ساله بعد از آن حاکم بوده است که طبیعتا" با
کاهش انتشاراتِ منابع کتابی مردم شناسی توآم شده در سال 1340 به نزدیک صفر رسیده
است .
افزایش تعداد مالات طی سالهای 1338 – 1340 نیز از اینجهت معنائی مثبت نداشه
است که کار تحقیق را تا حدودی بسیار زیاد از کف مشتاقان تحقیق ، هنرمندان این
زمینه ؛ و با تجربگان زمان خارج کرده ، صرفنظر از معدودی استاد و محقق و در مؤسسه
مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران و چند نفر همکار عملا" افتخاری در
اداره فرهنگ عامهء وزارت فرهنگ و هنر آن زمان ، به کارمندان و مطالعات تکلیفی آنان
سپرده است ؛ و خود از بزرگترین مسببانِ نسبتا" ژورنالیستیک شدن این حوزه در
دهه های 1350 و 1360 گردیده است .
از نظر باصطلاح علمی نیز قبل از ورود « روش مردم شناسی » ، به هر صورت خود ،
توسط پی یر بسینیه در سال 1339 به ایران ، بر سر اینکه آداب و رسوم و به طورکلٌی
فرهنگ عامٌه در کدام رشته از مطالعات علوم اجتماعی و انسانی و حتی ادبیات قرار می
گیرند نیز مجادلاتی وجود داشته است که غالبا" به جای « رقابت سالم و سازنده »
به « خصومت پنهانی و مخرب » می کشیده است .
در همین دوره است که ژاک دو مورگان ، باستانشناس فرانسوی ، تحت عنوان جغرافیا ، به مطالعات مردمشناختی غرب ایران پرداخته است .
گروهی کثیر از پژوهشگران عرصه های هنر نیز در حوزه مردم شناسی ایران فعالیت
کرده اند .
مهدی آذر یزدی
آثاری از ادبائی چون مهدی آذر یزدی و صبحی فضل الله مهتدی در ادبیات شفاهی نشر
شده است که از شاخه های مردم شناسی محسوب می شود .
دکتر محمد علی جمشید بهنام
دکتر محمد علی جمشید بهنام ، و همکار وی ، مطالعاتی اصولا" مردمشناختی
تحت عنوان جامعه شناسی شهری داشته اند .
و در عین حال برخی دیگر که تحصیلات و ظاهرا" تخصصی در هیچکدام ازاین رشته
ها نیز نداشته اند موفق به خلق آثاری رزشمند یا نسبتا" ارزشمند در شناخت آداب
و عادات و رسوم و به طورکلٌی فرهنگ ایران زمین گردیده اند .