رمضان در ایران ، رمضان در تهران :
انسانشناسی و مردم شناسی ( 9)
اعزام مبلغ به روستاها
اعزام مبلغ به روستاها در سال 1395 خورشسدی می تواند سرنوشت بقا ، توسعه و به خصوص تحول یک رسم ، و گاه تبدیل آن به مقررات یا حتی قانون را نشان دهد.
در باره رسم اعزام مبلغ به شهرهای کوچک و روستاهای فاقد مبلٌغ ( امام جماعت ) امٌا در اکثر موارد دارای یک مسجد یا لااقل حسینیه ای سرپوشیده ، را قبلا" شرح داده ایم .
این امر طی پنجاه سال اخیر که در مدٌ نظر ما بوده است در تهران کمتر رایج بوده است ؛ چرا که نسبت به خود دارای تعداد کمی روستای پر جمعیت و دارای مسجد امٌا فاقد مبلٌغ مستقر بوده است .
امروز این رسم بازهم به دلیل وجود چند ده ساله سازمان تبلیغات اسلامی و تجهیز سازماندهی شده روستاها به صورتی متمرکز کم رنگ تر شده است.
در حوالی پنجاه سال قبل :
- سازماندهی متمرکز در اعزام مبلغ ، به تبعیت از وجود آیات متفاوت الفتوا در حوزه ها ی علمیه که هرکدام به اعزام طلبه های حوزه خود به شهرها و روستاها رغبت بیشتری نشان می دادند و مردم هر شهر کوچک یا روستا نیز قدرتی بیشتر در انتخاب و اختیار گزینش مورد نظرشان را داشتند ، وجود نداشت و این مهم به صورتی مردمی تر صورت می گرفت . نهایتا" اینکه چون مردم خودرا تصمیم گیرنده اصلی می دانستند مشارکتی جدی تر و باطنی تر نشان می دادند ؛ به علاوه ی اینکه غالبا" مخارج را برعهده می گرفتند و سرشکن می کردند یا یکیا چندنفر از ثروتمندانشان مخارج را متعهد می شدند و از جمله اتاقی مجهز برای خواب در اختیار روحانی ( اکثرا" طلبه ) اعزام شده می نهادند .
- به دلیل بیسوادی فراگیر مردم روستاها ونواقصی که در اطلاع رسانی در قلمرو امور دینی به آنان وجود داشت اشتهای آنان در تبلیغات ایام ماه مبارک رمضان بسیار بیشتر بود . حال آنکه امروز شاید تعداد کتب دینی اصولی که در اختیار مردم نهاده شده است چند برابر جمعیت کشور باشد ، ساعاتی بسیار زیاد در رادیو و تلویزیون صرف انواع تبلیغات مذهبی می شود و نهایتا" هر پرسشگر مذهبی می تواند جهت رفع مسئله ی خود با اینترنت یا لااقل تلفن اقدام کند ؛ و شاید در روستائی نباشد که یکی ، بدون توقع مالی وصرف هزینه از سوی مردم ، حائزشرایط امام جماعت هم نبوده باشد .
- به همین دلایل مبلغان سعی می کنند که ، چون یک محتسب ، مشغله ای تمام وقت در محل اعزام داشته باشند که از آنجمله است :
- امر به معروف و نهی از منکر به ویژه نهی از روزه خواری ؛ یا تظاهر به آن .
- تذکر به کسانی که حجاب اسلامی را رعایت نکرده اند
- گوشزد کردن حرمت پدر و مادر به فرزندان و ضرورت صله رحم
- نصیحت به معتادان ..
- برگزاری جلسات قرائت قرآن
- تبلیغ سیاست های روز نظام چون اقتصاد مقاومتی
- احتمالا" واسطه شدن برای ازدواج حوانان
- و...
که قبل از اعزام از هر مرکزطی برقراری همایشی عمومی به اعزام شوندگان گوشزد می شود .
و به این ترتیب در صورتی جدید از اعزام مبلغان به روستاها به صورتی سازماندهی شده که بیشتر محل مطالعه جامعه شناسی است رسوم جدیدی که بیشتر مورد مطالعه مردم شناسان و انسانشناسان می باشند پدیدار شده اند ؛ از جمله رسومی متفاوت در استانها بنا بر مقتضیات جغرافیائی - فرهنگی - اقتصادی آنها ...
انسان شناسی ، مردم شناسی ایران ، مردم شناسی تهران ، رسوم رمضان ، مبلغ ، پذیرائی ازمبلغ ، جلسات قرآن خوانی ، امر به معروف و نهی از روزه خواری